موسیقی ایرانی یکی از قدیمی‌ترین و غنی‌ترین فرهنگ‌های موسیقی در جهان است و دارای ویژگی‌ها و نکات جالب زیادی است. در اینجا چند دانستنی جالب در مورد موسیقی ایرانی را باهم میخوانیم:
تاریخچه‌ی طولانی: موسیقی ایرانی به بیش از 3000 سال پیش بازمی‌گردد و در طول تاریخ تحت تأثیر فرهنگ‌ها و تمدن‌های مختلف قرار گرفته است. این موسیقی نه تنها در ایران، بلکه در سایر مناطق آسیای غربی، جنوب آسیا و حتی در دوران‌های مختلف تأثیرگذار بوده است.
مقامات موسیقی ایرانی: موسیقی ایرانی از مقامات مختلفی تشکیل شده که هر یک دارای ویژگی‌های خاصی هستند. این مقامات به نوعی شبیه به گام‌ها در موسیقی غربی هستند، اما در موسیقی ایرانی پیچیدگی بیشتری دارند. در موسیقی ایرانی، مقامات به‌جای تنالیته‌های ثابت، بیشتر بر حالت‌ها و احساسات متفاوت تمرکز دارند.
آواز و تصنیف: یکی از ویژگی‌های برجسته موسیقی ایرانی، حضور "آواز" و "تصنیف" است. آواز یک فرم سولو و بدون همراهی ساز است که با صدای خواننده اجرا می‌شود. تصنیف نیز نوعی آهنگ است که معمولا با همراهی سازهای مختلف اجرا می‌شود و به‌ویژه در شعرهای عاشقانه و اجتماعی رایج است.
سازهای خاص ایرانی: در موسیقی ایرانی از سازهای منحصر به فردی استفاده می‌شود که به‌خوبی هویت این موسیقی را نشان می‌دهند. سازهایی مانند سنتور (یک ساز زهی)، تار (یک ساز زهی شبیه به گیتار)، کمانچه (ساز زخمه‌ای با صدای خاص) و عود (شبیه به لوت) از جمله سازهای معروف هستند.
تأثیر شعر در موسیقی: در موسیقی ایرانی، شعر جایگاه ویژه‌ای دارد و بسیاری از آثار موسیقی ایرانی بر اساس شعرهای کلاسیک ایران از شاعران بزرگی چون حافظ، سعدی، مولانا و فردوسی ساخته شده‌اند. بسیاری از آهنگ‌های ایرانی با استفاده از اشعار این شاعران به شکل تصنیف یا آواز اجرا می‌شوند.
ریتم‌های پیچیده: موسیقی ایرانی برخلاف بسیاری از موسیقی‌های غربی، از ریتم‌های پیچیده‌ای استفاده می‌کند که می‌توانند در تعداد ضرب‌های مختلف و زمان‌بندی‌های نامنظم تنظیم شوند. این ریتم‌ها که به‌نام "دستگاه" شناخته می‌شوند، از ویژگی‌های خاص موسیقی ایرانی هستند.
دستگاه‌ها و آوازها: موسیقی ایرانی معمولاً به "دستگاه‌ها" و "آوازها" تقسیم می‌شود. برخی از مهم‌ترین دستگاه‌ها شامل شور، همایون، ماهور و سه‌گاه هستند. هر دستگاه به نوعی از احساسات خاص و حالات روحی اشاره دارد. برای مثال، دستگاه ماهور معمولاً حسی از سرزندگی و شادی را انتقال می‌دهد، در حالی که دستگاه شور بیشتر حالتی حزن‌آلود دارد.
موسیقی ایرانی در سینما: موسیقی ایرانی در فیلم‌های ایرانی نیز نقش بزرگی ایفا می‌کند. آهنگسازانی مانند استاد حسین علیزاده و کیهان کلهر، موسیقی فیلم‌هایی همچون "شهرزاد" و "جدایی نادر از سیمین" را ساختند که نه تنها در ایران، بلکه در سطح جهانی نیز تحسین شدند.
